Ertesi gün hapı, korunmasız bir şekilde gerçekleştirilen cinsel birlikteliğin sonrasında beşinci güne kadar alınarak kullanılması gereken bir haptır. Ebeveyn olmayı planlamayan kişilerin, korunma yöntemlerini uygulamadan gerçekleştirdiği cinsel birlikteliğin gebeliğe yol açmaması için kullandıkları bu ilaç bir doğum kontrol yöntemi değildir ve yalnızca acil durumlarda kullanılmalıdır. Ertesi gün hapı, cinsel aktivite sonrasında ne kadar erken kullanılır ise etkisi de o kadar yüksek olmaktadır. Cinsel birleşmeden sonraki beşinci gün de kullanılabilen bu hapın, kullanım zamanı aksadıkça etkisi de azalmaktadır.
Planlanmayan gebeliğin önlenmesini sağlamak için üretilen ve kadınların kullanımına sunulan ertesi gün hapı eczanelerde satılmaktadır ve ilaç kutusunun içindeki kullanma talimatı doğrultusunda tüketilmelidir. Su ile yutularak tüketilen bu ilacın cinsel birleşme sonrasındaki ilk 24 saat içinde alınması durumunda gebeliği önleme şansı yaklaşık olarak yüzde 98’dir. Doğum kontrol yöntemleri arasında bulunmayan ve yalnızca acil durumlarda kullanılması önerilen bu ilacın bazıları tek doz, bazıları ise iki doz şeklinde uygulanmaktadır.
Ertesi Gün Hapı Koruma Sağlar Mı?
Planlanmayan gebeliği acil durumlarda önlemek adına kullanılan ertesi gün hapı yüksek oranda koruma sağlamaktadır. Korunmasız olarak gerçekleştirilen cinsel birleşme gebe kalınmasına sebebiyet verebilmektedir. Kimi zaman doğum kontrol hapı kullanan kadınlar, tek gün hap kullanımını aksattıklarında gebelik riski ile karşı karşıya kalmaktadır. Ya da gebeliği önlemek amacıyla geri çekilme yöntemini kullanan çiftlerin erken boşalma ve benzeri gibi durumlarda korunamaması durumunda, gebeliğin oluşmaması için ertesi gün hapına yönelim gerçekleşmektedir. Dolayısı ile ertesi gün hapı, korunma yöntemlerinin etkisiz hale gelmesi durumunda kullanılması gereken bir ilaçtır ve büyük oranda gebelikten korunmayı sağlamaktadır.
Ertesi gün hapı içerisinde bulunan progesteron hormonunun etkisi ile gebeliğin oluşmasına engel olmaktadır. Gebeliğin oluşması için spermin kadın fallop tüpüne erişmesi ve burada bulunan hazır haldeki yumurtayı döllemesi gerekmektedir. Kadın üreme sisteminde erkek üreme hücresi olan spermin iki gün süre ile canlı kalabilmesi durumu, iki gün içerisinde gebeliğin oluşmasını mümkün kılmaktadır. Dolayısı ile bu noktada ertesi gün hapı kadınların yumurtlamasının gecikmesini sağladığı için etkili olmaktadır.
Gebeliğin oluşması ve sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için sperm tarafından döllenen yumurtanın rahme tutunması gerekmektedir. Sonuç olarak, yumurta sperm tarafından döllenmiş olsa da ertesi gün hapı kullanımı sayesinde döllenmiş yumurtanın rahme tutunmasına engel olunmaktadır.
Ertesi Gün Hapı Yan Etkileri Nelerdir?
Ertesi gün hapı hemen hemen her ilaç gibi yan etkileri olan bir ilaçtır ve bu nedenle acil durumlar dışında kullanılması tavsiye edilmemektedir. Ertesi gün hapı içinde yüksek seviyede hormon bulunmaktadır ve bu hormonlar devamlı kullanımda kadınların hormon düzenlerini bozmakta ve hormonal düzensizliklerin baş göstermesine sebebiyet vermektedir. Bu sebeple, ertesi gün hapı bir ay içerisinde yalnızca bir defaya mahsus olarak kullanılmalıdır. Aksi halde ilacın yan etkileri kendisini daha belirgin olarak gösterebilmektedir.
Ertesi gün hapı kullanımının tavsiye edilen dozun üzerinde kullanılmasının dışında genel olarak karşılaşılan yan etkileri genel olarak şunlardır:
Baş dönmesi ve baş ağrısı
Göğüslerde hassasiyet
Halsizlik ve iştahsızlık
Regl kadar aşırı olmayan lekelenme
Şişkinlik ve ödem oluşumu
Regl benzeri ara kanama
Aktif bir cinsel hayatı olan kişilerin korunma yöntemi olarak yaygın olarak kullanılan aşı, doğum kontrol hapı, prezervatif ve benzeri yöntemleri kullanması tavsiye edilmektedir. Ertesi gün hapı kesinlikle bir doğum kontrol yöntemiymiş gibi düşünülmemeli ve yalnızca gerekli durumlarda ayda yalnızca 1 kez olmak üzere kullanılmalıdır.